Banja Luka je moderan evropski grad i prepoznatljiv centar u regionalnom okruženju. Bezbjedna, humana i urbana sredina zdravog života sa bogatim kulturnim i sportskim sadržajima u kojoj se prepoznaju i valorizuju preduzetništvo, znanje, sposobnost i rezultati.
Zbog velikog broja zelenih površina (parkova i aleja), Banja Luka nosi epitet „grad zelenila“. Nazivaju je i „gradom mladih, sporta i kulture“.
U nastavku vam donosimo listu znamenitosti koje možete posjetiti u Banjaluci.
Tvrđava Kastel
Tvrđava Kastel se nalazi u Banjoj Luci i predstavlјa najstariji istorijski spomenik u ovom gradu. Sagrađena je na lijevoj obali Vrbasa, između današnjeg Gradskog mosta i ušća rijeke Crkvene.
U prošlosti Kastel je bio jako vojničko utvrđenje i štitio je kotlinu Vrbasa od neprijatelјskih naleta, prije svega sa sjevera. Tvrđava je sa svih strana opasana debelim kamenim zidovima, na kojima su podignute puškarnice i osmatračnice.
U njenoj unutrašnjosti, pored lјetne pozornice, igrališta za djecu i nacionalnog restorana danas se nalaze prostorije Zavoda za zaštitu kulturno istorijskog i prirodnog naslјeđa Republike Srpske koji radi od 1976. godine.
Tvrđava Kastel 
- Tržnička 11
Saborni Hram Hrista Spasitelja
Saborni Hram Hrista Spasitelja je najveći i najljepši hram u ovom gradu.
Nalazi se u centru Banjaluke, na mjestu i u istim dimenzijama gdje je prvobitno bio izgrađen hram Svete Trojice, napravlјen između dva svjetska rata. Izgradnja hrama trajala je od 1925. do 1929, a svečano je osveštana na Spasovdan 19. maja 1939. godine.
Hram je obnovlјen i svečano osveštan na Spasovdan 28. maja 2009. godine pod imenom Saborni hram Hrista Spasitelјa, jer je u međuvremenu u Banjoj Luci izgrađen na novoj lokaciji hram Svete Trojice (Sabroni hram eparhije banjalučke od 1972. do 2009), koji je izgledom podsjećao i bio uspomena na onaj porušeni, a za koji se mislilo da nikada više neće moći biti obnovlјen.
Ferhat-pašina džamija
Ferhat-pašina džamija, ili Ferhadija, je najpoznatija džamija u Banjoj Luci.
Izgrađena je 1579. od otkupnine koje je dobio bosanski sandžak-beg Ferhat paša Sokolović za glavu Herberta VIII Turjaškog (nem. Herbert VIII Auersperg) u klasičnom osmanskom stilu i predstavlјa jedno od najuspješnijih arhitektonskih ostvarenja na ovim prostorima u 16. vijeku. Nјen arhitekta je nepoznat, ali je poznato da je bio učenik osmanskog arhitekte Mimara Sinana.
U kompleksu Ferhadije su se takođe nalazila i 3 turbeta: Ferhat-paše, njegove unuke Safikadune i njegovih barjaktara, želјezna i kamena ograda sa česmom na ćošku, šadrvan i staro mezarje u bašti. Kasnije je kompleks dopunjen sa sahat-kulom izgrađenom nedaleko od Ferhadije. Džamija je bila 18m široka, 14m dugačka, a vrh kupole je bio 18m visok. Munara je bila 43m visoka.
Katedrala sv. Bonaventure
Gospodska ulica (ulica Veselina Masleše)
Gospodska ulica je najpoznatije banjalučko šetalište koje nosi dva imena, jedno je ulica Veselina Masleše, a drugo je opšte poznato ime prihvaćeno u narodu – “Gospodska ulica”.
Poznati banjalučki trgovac Toma Radulović, bio je prvi koji je dobio dozvolu da u gradu otvori trgovinu, izgradio je jednospratncicu 1855. pod nazivom Albanija. Dosadivši da mu u radnju ulaze seljaci i slabo šta pazare, on je na zgradu samoinicijativno, istakao rukom napisan naziv „Gospodska ulica“.
Danas se u ovim objektima duž Gospodske ulice nalaze mnoge trgovačke radnje koje nude robu domaćih i svjetskih proizvođača.
Gospodska ulica
- Veselina Masleše 1
Banski dvor
Banski dvor je kulturni centar u Banjoj Luci. Izgrađen je u periodu 1931-32. godine, kao sjedište bana Vrbaske banovine Kralјevine Jugoslavije. Do rekonstrukcije Palate Republike Srpske, 2008. godine, služio je i kao sjedište Predsjednika Republike Srpske.
Radovi na Banskom dvoru počeli su u martu 1931, dok je svečano otvaranje zdanja bilo 8. novembra 1932. godine.
Osnovna djelatnost je multimedijalnog karaktera i obuhvata: koncerte, izložbe, monodramske predstave, video projekcije, tribine, predavanja, književne manifestacije, kao i aktivnosti klubova i atelјea. Enterijeri Banskog dvora su veoma reprezentativni, a neki od njih, kao što su Koncertna dvorana, Vijećnica i Svečani salon, sačuvali su autentičan izgled.
Muzej savremene umjetnosti
Javna ustanova Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske centralna je muzejska ustanova za obavljanje muzejske djelatnosti u Republici Srpskoj. Muzej se nalazi u jednoj od najreprezentativnijih građevina Banjaluke – staroj austrougarskoj željezničkoj stanici sagrađenoj 1891. godine, koja je 1981. namjenski adaptirana za potrebe muzejske institucije, čime su zadovoljeni muzeološki standardi.
U okviru Muzeja savremene umjetnosti RS djeluju četiri odjeljenja: Odjeljenje zbirki,Odjeljenje dokumentacije, Odjeljenje za pedagoški rad i Odjeljenje za izložbene i programske djelatnosti.
Depo Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske je bogata riznica djela moderne i savremene umjetnosti, domaćih i svjetskih umjetnika, rađenih u medijima slike, grafike, crteža, skulptura, luminokinetičkih objekata, fotografije, instalacije i videa.
Narodno pozorište Republike Srpske
Narodno pozorište Republike Srpske u Banjoj Luci osnovano je 2. septembra 1930. godine kao „Narodno pozorište Vrbaske banovine“ i od tada je važan nosilac razvoja dramske umjetnosti. U periodu nakon Drugog svjetskog rata nosilo je naziv „Narodno pozorište Bosanske Krajine“. Objekat se nalazi na listi nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine.
Danas Narodno pozorište Republike Srpske ima osamdeset stalno zaposlenih, a u sastavu samog glumačkog ansambla, dvadesetšest dramskih umjetnika. Predstave se izvode gotovo svakodnevno, a karte su redovno rasprodate. Jedan od najvećih, a sigurno i najposjećenijih kulturnih događaja u gradu je i Teatar Fest koji se svake godine održava u Narodnom pozorištu Republike Srpske, uz učešće mnogih domaćih i stranih glumačkih ansambala. Povodom obilježavanja devedeset godina od osnivanja, i doprinosa u razvoju kulturno-umjetničkog života, kao i za rezultate i dostignuća od šireg značaja u afirmaciji Republike Srpske, predsjednica Srpske je odlikovala Narodno pozorište Republike Srpske Ordenom zastave.
Banj brdo i spomenik palim Krajišnicima
Banj brdo je brdo i izletište u Banjoj Luci, sa kojeg se može vidjeti gotovo cijeli Grad. Na vrhu ovog brda (431 m nadmorske visine) nalazi se Spomenik palim Krajišnicima u Narodnooslobodilačkoj borbi (1941—1945) rad Antuna Augustinčića. Banj brdo dominira banjolučkom kotlinom, a njegov vrh je udalјen 5 km od centra grada.
Podignut je na mjestu gdje je, juna 1941, održana Oblasna konferencija Komunističke partije Jugoslavije za Bosansku krajinu i nekoliko savjetovanja vezanih za podizanje ustanka. Izgrađen je od bijelog bračkog kamena.
Brdo Šehitluci, sa kojeg se pruža vidikovac na centar Banjaluke, dobilo je ime po trojici junaka.
Samostan Marija Zvijezda
Izgrađena je za neobično kratko vrijeme: 20. avgusta 1925. godine udaren je temelj, a već godinu dana kasnije gradnja je bila gotova i urađen je svod. Prvobitni plan za njenu gradnju je uradio redovnik iz samostana, arhitekt brat Eberhard (Wegnandt), koji je izgradio još dvadesetak (manjih) crkava u okolini Banjaluke. Plan je detaljno razradio arhitekta iz Munchena – Bruno Diamant.
Utemeljio ga je Franc Pfaner u drugoj polovini 19. vijeka dok su Banjom Lukom još vladali Turci. Godine 1869. grupa od 7 monaha iz njemačke opatije Mariavald došla je u Banju Luku i osnovala trapistički manastir „Marija Zvijezda“.
Do prije Prvog svjetskog rata, brojna trapistička zajednica (preko 200 monaha), uz kontemplativni život, aktivno je djelovala na kulturnom području. Napravili su poznatu pivaru, prvu privatnu hidrocentralu, proizvodili poznati sir „Trapist“, držali zanatske škole.
Trapisti su inače monaški red posvećen povučenom kontemplativnom životu, prema geslu Svetog Benedikta: „Moli i radi“.
Poslije potresa u Banjoj Luci 1969. trapisti iz Banje Luke nastanjuju se u franjevačkom manastiru u Kloštar Ivaniću. Tamo ostaju do 1977. godine kada se vraćaju u svoju obnovljenu crkvu i novu manastirsku kuću.
Izvor: wevotravel
Izvor fotografije: Shutterstock
